Ludowcy

Opublikowano: sobota, 22, listopad 2014 17:23 | Lucyna Łysiak-Kosowska | Drukuj | Odsłony: 1683

skgwlwowie Wygrana Polskiego Stronnictwa Ludowego w wyborach samorządowych 2014 r. w gminie Gorzyce zachęca do zapoznania się z dziejami tego ruchu, który powstał w Rzeszowie w 1895 r., jako Stronnictwo Ludowe, zaś na terenie powiatu tarnobrzeskiego ma dość bogatą historię. parlamentarną.

Świadomość integracji chłopskiej i obrony swoich praw zaczyna się w okresie zaborów, z chwilą zniesienia pańszczyzny i ustanowienia przez władze austriackie Krajowego Sejmu galicyjskiego z siedzibą we Lwowie.

Wprawdzie nie była to jeszcze zorganizowana działalność polityczna frakcji ludowej, niemniej jednak chłopi z interesującego nas terenu reprezentowali swoje środowisko w Sejmie przez III kolejne kadencje. Po tym okresie, na wskutek intensywnie prowadzonej przez szlachtę kampanii przedwyborczej, która głównie przejawiała się w spotkaniach karczemnych przy stołach suto zastawionych alkoholem i kiełbasą – chłopi przekazywali swój jedyny (w danym okręgu wyborczym) mandat poselski w ręce panujących wówczas magnatów (w przypadku okręgu tarnobrzeskiego - rodu Tarnowskich). Tym sposobem magnaci powiększali liczbę swoich reprezentantów w Sejmie, uniemożliwiając chłopom przeprowadzenie jakichkolwiek zmian ustawodawczych z korzyścią dla tego stanu.

Historia udziału włościan regionu tarnobrzeskiego w działalności parlamentarnej zaczęła się od I kadencji Sejmu galicyjskiego w 1861 r. Wówczas to IV kurię gmin wiejskich z Okręgu Rozwadów-Tarnobrzeg - Nisko reprezentował włościanin z Niska Jan Kobylarz. Na drugą kadencję (1867-1869) został wybrany mieszkaniec Sokolnik Tadeusz Rękas, który mandat poselski zdobył ilością 96 głosów na 171 głosujących włościan. Należy tu nadmienić, że ówczesna ordynacja wyborcza różniła się od obecnej, a o ostatecznym wyniku decydowało głosowanie tajne, pośrednie. III kadencję Krajowego Sejmu w Galicji reprezentował włościanin z Krawców – Jan Drozd i była to ostatnia misja poselska sprawowana przez lud wiejski, bowiem od 1877 do 1918 r. chłopi z okręgu tarnobrzeskiego nie mieli już swojego przedstawiciela. Przyczyną takiego stanu rzeczy, było między innymi uchwalenie przez marszałków powiatowych Galicji, z końcem kadencji sejmowej 1866 r., specjalnych komitetów dla kierowania wyborami. Wpływały one nie korzystnie na wyniki w kuriach chłopskich, zaś badacz tego tematu Wilhelm Feldman twierdzi wprost, że miały za zadanie niedopuszczenie chłopów do sejmu i obsadzenie tych mandatów szlachtą. Z czasem doszło do takiej sytuacji, że z kurii chłopskiej, która w całej Galicji dysponowała74 mandatami, nie wchodził do sejmu ani jeden chłop, lub też był w mniejszości.

Kolejny element związany z historią interesującego nas terenu, to osoba Henryka Karola Rewakowicza, urodzonego w Sokolnikach, wiceprezesa w pierwszym rządzie nowopowstałego SL, a następnie prezesa tegoż stronnictwa od 1897 do 1907 r..

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., rozpoczął się nowy etap historii demokracji z udziałem zorganizowanej już frakcji politycznej PSL, która szczególnie na terenie powiatu tarnobrzeskiego wyróżniła się swą aktywnością.

Należy również zaznaczyć, że udział chłopów w działalności parlamentarnej nie koniecznie wiąże się z PSL. W II Rzeczpospolitej istniało wiele partii chłopskich, chociażby Chłopskie Stronnictwo Radykalne założone przez ks. Eugeniusz Okonia z Radomyśla, aktywnie działające również na terenie naszego powiatu. Niemniej jednak najliczniejszym i najdłużej utrzymującym się na scenie politycznej ugrupowaniem chłopskim jest PSL, które w 2015 r. obchodzić będzie 120. rocznice istnienia.

Lucyna Łysiak-Kosowska

Źródło:PAK, ADz.T, 639 ;Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu krajowego galicyjskiego we Lwowie; Wilhelm Feldman, Stronnictwa i programy polityczne w Galicyi 1846-1906. T. 2, Kraków 1907.Stanisław Grodziski: Sejm Krajowy galicyjski 1861-1914. Warszaw, 1993.

TŁUMACZ JĘZYKA MIGOWEGO W URZĘDZIE GMINY

Osoby niesłyszące przy załatwianiu administracyjnych spraw mogą skorzystać z pomocy tłumacza migowego.

Wystarczy zgłosić chęć skorzystania z tej usługi 3 dni przed planowaną wizytą w Urzędzie Gminy osobiście lub korzystając z pomocy osoby trzeciej dzwoniąc pod numer (15) 8362 075, a także wysyłając faks pod numer (15) 8362 209 oraz e-maila na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

GMINA GORZYCE

Samorządowy Portal Internetowy

Ludowcy

TŁUMACZ JĘZYKA MIGOWEGO W URZĘDZIE GMINY

KALENDARZ WYDARZEŃ

Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka) o celu ich przechowywania i sposobie zarządzania poniżej.