GMINA GORZYCE

PREZENTACJA MIEJSCOWOŚCI FURMANY

 Położenie i powierzchnia

 Furmany są jedną z 8 miejscowości wyodrębnionych w podziale administracyjnym gminy Gorzyce, położonej na północnych krańcach Kotliny Sandomierskiej, otoczonej wodami rzek Wisły i Sanu. Furmany graniczą z następującymi miejscowościami: Trześń, Sokolniki, Poręby Furmańskie, dzielnicą Tarnobrzega – Sobowem oraz Żupawą.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Po reformie administracyjnej w 1998 roku Furmany wchodzą w skład Gminy Gorzyce w powiecie tarnobrzeskim, w województwie podkarpackim.

Furmany zajmuje powierzchnię 412, 41 ha, co stanowi 5, 96% powierzchni całej gminy Gorzyce.

 Rys historyczny miejscowości Furmany

 Wieś Furmany położona jest na terenie dawnej Puszczy Sandomierskiej, w pięknej zwartej zabudowie z nowoczesnymi budynkami. Osadę na swych dobrach założyli Tarnowscy w roku 1750 i stanowiła wtedy osiem rodzin z liczbą 38 mieszkańców. Wieś stopniowo się rozwijała i już w 1794 roku liczyła 92 mieszkańców.

W wyniku reform gminnych w 1786 roku znoszono mniejsze gromady i przysiółki wcielając je do większych gmin. W rezultacie rozporządzenia cyrkułu rzeszowskiego (urząd obwodowy) miejscowość Furmany wraz z miejscowością Jeziórko włączone zostały do Żupawy. Stan ten przetrwał do końca rozbiorów Polski.

W latach 70 – tych dwudziestego wieku miejscowość, na skutek kolejnego osadnictwa ludzi przybyłych szczególnie z Jeziórka po wywłaszczeniu tych terenów pod potrzeby Kopalni i Zakładów Przetwórczych Siarki, rozwinęła się w znaczącym stopniu.

W czasach współczesnych wieś Furmany zmieniła swoje oblicze. Z niewielkiej wioski lasowskiej o słabych glebach, rozdrobnionej i niezamożnej stała się miejscowością nowoczesną, zajmującą znaczną pozycję w strukturze gminy.

Od 1898 roku istniała w Furmanach szkoła zimowa, którą zajmowała się Rada Gminna. Zapiski z 1931 roku opisują szkołę, jako budynek drewniany, który posiadał jedną izbę lekcyjną i mieszkanie dla kierownika szkoły. W tym czasie zapisanych było 116 dzieci. Okres wojny i okupacji doprowadziły do zniszczenia szkoły, dokumentów i jej sprzętu. Od roku szkolnego 1948/1949 w doprowadzonej do użytku placówce uczyły się trzy klasy, natomiast czwarta uczęszczała do Publicznej Szkoły Podstawowej w Sokolnikach. Początkiem lat 60 – tych XX wieku w szkole zajęcia prowadziło pięciu nauczycieli. Funkcjonowało w niej siedem klas, w których naukę pobierało 133 uczniów. Natomiast od roku szkolnego 1966/1967 wprowadzono ósmą klasę.

Ze względu na trudną bazę lokalową od 1979 roku i przyrastającą liczbę uczniów rozpoczęto starania o rozbudowę szkoły. W 1982 roku stanęły fundamenty pod nową szkołę. Od 1 września 1986 roku uczniowie rozpoczęli naukę w nowo wybudowanym budynku o sześciu izbach lekcyjnych, które pozwoliły na likwidację klas łączonych. W starym budynku była zastępcza sala gimnastyczna. Dalsza trwająca sześć lat rozbudowa, przy wsparciu władz oświaty i przy zaangażowaniu mieszkańców, dała efekt dwukondygnacyjnego budynku. Obecnie w Szkole Podstawowej w Furmanach uczy się 69 dzieci.

Od ponad 70 lat na terenie wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna i może pochwalić się wieloma dokonaniami. Wyszkolenie sprawnościowe strażaków sprawdzane było w organizowanych zawodach sportowo – pożarniczych, mistrzostwach w sportach pożarniczych i innych imprezach na szczeblu gminy, rejonów i powiatu tj. I miejsce w 1966, 1968 i 1969 w zawodach powiatowych. Od wybudowania 1983 roku Dom Strażaka jest obiektem użyteczności publicznej zaspokajającym potrzeby kulturalne, socjalne i rozrywkowe.

Na terenie Furman od 1951 roku działa Ludowy Zespół Sportowy, który w 2001 roku świętował jubileusz 50-lecia istnienia. W stowarzyszenie działają dwie drużyny sportowe: juniorów 24 osobowa i seniorów 17 osobowa. Treningi sportowców odbywają się bez trenera. Szatnia dla LZS jest w końcowym etapie budowy.

W 1983 roku w miejscowości Furmany rozpoczęto budowę kościoła, a jego poświęcenie odbyło się już w 1989 roku. Kościół należy do parafii Trześń.

 Marta Michałowicz – Kubal, Grzegorz Kubal, Miejscowości Gminy Gorzyce na przestrzeni wieków, Krosno – Targowiska 1998.

Benedykt Budziło, Ochotnicza Straż Pożarna w Furmanach, w 65 – rocznice powstania, Furmany 1999.

Benedykt Budziło, Dzieje szkolnictwa na terenie Gminy Gorzyce, Gorzyce 1999.

Furmany na tle gminy Gorzyce

Ludność

 Wg stanu na dzień 16 października 2007 r. gminę Gorzyce zamieszkuje 13753 osoby, w tym liczba mieszkańców Furman wynosi 676 osoby tj. 4, 92 % ogólnej liczby mieszkańców gminy. Struktura ludności miejscowości Furmany w latach 2000 – 2007 przedstawiała się następująco:

• 2000 – 665,

• 2001 – 674,

• 2002 – 662,

• 2003 – 655,

• 2004 – 658,

• 2005 – 663,

• 2006 – 667,

• 2007 – 674.

Obecnie wieś Furmany liczy 676 mieszkańców (dane na dzień 16.10.2008 r.), w tym 358 kobiet i 318 mężczyzn. W kategorii wiekowej sytuacja mieszkańców przedstawia się następująco:

 Jak wynika z powyżej przedstawionych danych miejscowość Furmany zamieszkuje więcej kobiet niż mężczyzn. Najbardziej liczną grupę wiekową stanowią osoby w przedziale wiekowym od 30 do 49 lat, zaś najmniej liczną osoby w wieku od 0 do 6 lat.

Rolnictwo

 W Furmanach występują warunki przyrodnicze w miarę dogodne dla produkcji rolnej. Charakterystycznym dla terenów miejscowości jest:

•    przewaga terenów równinnych,

•  gleby słabej jakości,

• długi okres wegetacyjny 210-220 dni,

• -stabilna pogoda oraz klimat, który pozwala uprawiać większość roślin uprawnych.

Podstawowym kierunkiem w produkcji roślinnej jest uprawa roślin zbożowych i roślin okopowych. Naturalne walory rolniczej przestrzeni produkcyjnej na terenie wsi pogarsza w dużym stopniu niekorzystna struktura gospodarstw indywidualnych, cechująca się dużym rozdrobnieniem. Właściciele gospodarstw indywidualnych oprócz pracy we własnych gospodarstwach, pracują również w pobliskich zakładach pracy.

 Przemysł

 Na terenie miejscowości Furmany działa 14 podmiotów gospodarczych, w tym 4 w branży usługowej, 4 w handlu oraz 6 w budownictwie.

Przemysł na terenie Furman nie jest rozwinięty. Jednakże w pobliskich miejscowościach między innymi w Gorzycach, Tarnobrzegu i Sandomierzu działa wiele firm produkcyjnych, dających zatrudnienie mieszkańcom Furman.

 Infrastruktura techniczna

 Układ komunikacyjny miejscowości Furmany opiera się na komunikacji drogowej.

Miejscowość przecinają drogi powiatowe, gminne oraz wewnętrzne. Sieć dróg przedstawia się następująco:

1) Drogi powiatowe:

•  Nr 1093R (Tarnobrzeg – stacja kolejowa Grębów); nawierzchnia bitumiczna; długość na terenie Furman: 2, 6 km; ul. Tarnobrzeska, ul. Kościelna.

• Nr 1092R (Trześń – Furmany); nawierzchnia bitumiczna; długość na terenie Furman: 0, 8 km; ul. Trześniowska.

• Nr 1094R (Furmany – Stale); nawierzchnia bitumiczna; długość na terenie Furman: 1 km; ul. Parkowa.

a)      Drogi gminne:

•  Nr 100146 (Furmany - Sokolniki); nawierzchnia bitumiczna; długość na terenie Furman: 1, 5 km; ul. Sokolnicka.

•  Nr 100149 (Podchwyty); tłuczeń; długość na terenie Furman: 0, 91 km; ul. Lipowa.

• Nr 100150 (Podporąbka); nawierzchnia bitumiczna; długość na terenie Furman: 1,  27 km; ul. Sosnowa.

b)     Drogi wewnętrzne:

•  Nr G-15; tłuczeń; długość na terenie Furman: 0, 34 km; ul. Leśna.

•   Nr G-24; tłuczeń; długość na terenie Furman: 0, 81 km; ul. Strażacka.

Miejscowość Furmany posiada oświetlenie uliczne, sieć wodociągową, gazową, elektryczną i telefoniczną. Brak jest kanalizacji, gospodarstwa domowe posiadają zbiorniki bezodpływowe. Docelowo problem ten będzie rozwiązany poprzez budowę kanalizacji ciśnieniowej.

 Gospodarka odpadami stałymi

 Odpady komunalne z miejscowości Furmany odbierane są od mieszkańców przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Gorzycach. Odbiór odbywa się według harmonogramu raz w miesiącu oraz na zgłoszenia dodatkowe. Odpady przewożone są na wysypisko w Jamnicy bądź na składowisko odpadów w Sandomierzu.

Na terenie miejscowości prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów „u źródła” polegająca na tym, że wstępna selekcja odbywa się w miejscu powstawania odpadów, 
tj. w gospodarstwach domowych. Mieszkańcy w domach segregują odpady według rodzajów w systemie workowym. Każde gospodarstwo domowe otrzymuje worki foliowe, w których gromadzi surowce wtórne: papier i makulaturę w workach niebieskich, opakowania szklane w workach zielonych, opakowania z tworzyw sztucznych w workach żółtych. Odbiór zebranych surowców odbywa się, bezpośrednio od mieszkańców, raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem.

 Zasoby mieszkaniowe

 Miejscowość Furmany ma charakter wiejski. Cechuje się skoncentrowaną zabudową w postaci domów jednorodzinnych z przylegającymi do nich budynkami gospodarczo – rolniczymi. Na terenie miejscowości istnieją wolne tereny przeznaczone pod zabudowę.

Edukacja, opieka i wychowanie

 Na terenie miejscowości Furmany zlokalizowana jest szkoła podstawowa zapewniająca realizację obowiązku szkolnego przez dzieci nim objęte. Młodzież w wieku gimnazjalnym uczęszcza do Gimnazjum w Sokolnikach.

Mieszkańcy Furman mają możliwość korzystania z placówek zlokalizowanych w miejscowości Gorzyce, do których należą: Centrum Kształcenia Praktycznego, Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum Wsparcia i Rehabilitacji Społecznej, Dom Pomocy im. Świętego Brata Alberta, Środowiskowa świetlica „Promyk”. Celem tych placówek jest realizacja zadań z zakresu nauczania, kształcenia umiejętności, opieki i wychowania.

 Bezpieczeństwo

 W zakresie bezpieczeństwa pożarowego na terenie miejscowości Furmany działa Ochotnicza Straż Pożarna. Została ona powołana z inicjatywy mieszkańców wsi w 1934 roku. OSP w Furmanach działa w ramach Krajowego Systemu Ratownictwa.

Bezpieczeństwo publiczne zapewnia Posterunek Policji zlokalizowany na terenie miejscowości Gorzyce. Funkcjonuje on, jako jednostka podlegała Komendzie Miejskiej Policji w Tarnobrzegu.

 Służba zdrowia

 Na terenie miejscowości Furmany nie ma zlokalizowanego zakładu opieki zdrowotnej. Mieszkańcy są objęci opieką medyczną w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, przez Zakład Opieki Zdrowotnej „ESKULAP” i „DOM-MED” oraz w zakresie specjalistycznych świadczeń medycznych, zlokalizowanych w Ośrodku Zdrowia w Gorzycach oraz w Przychodni w Trześni. Do dyspozycji mają również prywatne gabinety lekarskie i stomatologiczne.

 Kultura

 Mieszkańcy Furman mogą korzystać z oferty kulturowej Środowiskowego Domu Kultury w Gorzycach, jednostki organizacyjnej powołanej do upowszechniania kultury.

Dom Kultury prowadzi działalność w ramach: dziecięcego zespołu tanecznego, teatrzyku żywego planu, pracowni plastycznej, zajęć wokalnych, zajęć muzycznych, zajęć modelarskich. Instytucja kulturalno – oświatowa działająca w Gorzycach, jaką jest Biblioteka Publiczna również jest udostępniona dla wszystkich mieszkańców gminy Gorzyce.